Terugblik 2025

Op 12 juni 2025 vond de achttiende editie van de Dag van de Praktijkmanager plaats. We waren te gast in Conferentiehotel Kontakt der Kontinenten in Soesterberg. Lees hieronder het verslag van de dag en bekijk de foto's in het digitale fotoalbum.

Bekijk foto's PM Dag 2025

'Maak je impact als leider duurzaam en maak jezelf onmisbaar'

De Dag van de Praktijkmanager heeft dit jaar als thema ‘het leukste vak ter wereld’. Dagvoorzitter Charlotte van der Wall Bake opent het congres met een festivalopzet inmiddels voor de achttiende keer. Rode draad van de dag: hoe verwerf je als praktijkmanager de vrijheid om een bloeiende praktijkcultuur te ontwikkelen, waarin iedereen op zijn plek is en met plezier blijft werken? En hoe ontwikkel je jezelf intussen als leider en word je onmisbaar?

‘Jullie gaan vandaag op reis, voel je vrij om te bewegen’, moedigt Charlotte de aanwezigen aan om op deze zonovergoten dag ook van workshops in de buitenlucht te genieten. ’Jullie hebben het meest ondankbare vak, maar ook leukste. Schrijf eerst even kort op waar je vandaag niet aan wilt denken. Gooi je papier dan weg en maak er een zonnige dag van.’

Bijna 170 deelnemers zijn naar Kontakt der Kontinenten afgereisd, een voormalig klooster in Soesterberg gelegen in een groene bosrijke omgeving. Ongeveer de helft van de deelnemers is afkomstig uit de mondzorg, de andere helft komt uit de huisartsenzorg. Daarnaast zijn er praktijkmanagers uit andere branches als fysiotherapie, psychotherapie en zelfs acupunctuur. Bovendien zijn 23 partners aanwezig met stands en presentaties.

Victor Mion: 'Leer coachen, stop met helpen'

De eerste keynote van de dag is van Victor Mion, de voormalig tenniscoach die het concept ‘One Minute Coaching’ ontwikkelde. In een enthousiasmerende sessie gaat hij in op de valkuilen bij coaching. Hij schetst hoe managers in plaats van te helpen, kunnen coachen met technieken die iemands draagkracht versterken. ‘Als coach van tennissers had ik een minuut om de mindset van de spelers te beïnvloeden. Voor One Minute Coaching heb ik vijf technieken ontwikkeld om spelers te stimuleren. Wat denk je dat een goede coach zegt? Het gaat om een lerende cultuur te ontwikkelen.’

In plaats van te helpen, steeds de problemen voor anderen op te lossen, is coachen om te beginnen: vragen stellen die iemand zelf tot nadenken aanzetten. ‘Het gevolg van helpen is dat je iemand hulpeloos maakt. Waarom is helpen dan toch zo lekker? Het geeft een goed gevoel en de hulpvrager krijgt die hulp. Hoe kom je daar uit? Dat moet je in een gesprek duidelijk maken, dat kun je zelf doen. Laat ze zelf nadenken.’

Mion benadrukt het belang van goede vragen stellen. ‘Een coachvraag is toekomstgericht en positief. Neem bijvoorbeeld mijn zoon Lars, die altijd graag op het allerlaatste nippertje naar school ging. Zijn banden blijken op een dag lek, maar ik ben hem niet gaan helpen. Hoe ga je dit oplossen, vroeg ik hem. Ik gunde Lars dat hij op zijn bek gaat, dan leert hij. Je hebt steeds de keus of je wilt helpen. Helpen is een korte termijnoplossing. We helpen net zo lang tot we er klaar mee zijn.’ (Lees ook: Victor Mion, keynote bij de PM Dag: ‘Iedereen kan leren coachen’.)

Rob van Damme: 'Communicatie cruciaal tussen praktijkmanager en praktijkhouder'

Tijdens het Goede Gesprek onder leiding van huisarts en praktijkhouder Rob van Damme gaan zes praktijkmanagers in gesprek over de dynamiek in hun relatie met praktijkhouders. De deelnemers variëren van startende tot ervaren praktijkmanagers.

Een manager illustreert een van haar uitdagingen: hoe geef je feedback aan een voormalige leidinggevende die teamlid is geworden, zonder tegen een breuk in het vertrouwen op te lopen? Een ander beschrijft de problemen die ze heeft met afstemming met een praktijkhouder met wie ze slechts één dag per week samenwerkt.

Rob van Damme benadrukt dat de praktijkmanager vaak een ‘scharnierfunctie’ vervult tussen medisch inhoudelijke beslissingen en de organisatorische uitvoering van een praktijk. Een terugkerend pijnpunt is rolvervaging: managers die ook assistent-taken hebben, krijgen bijvoorbeeld ad-hoc verantwoordelijkheden toegeschoven, wat regelmatig tot onrust kan leiden. Andere uitdagingen zijn de grensbewaking in de rol en de balans die managers met hun praktijkhouder moeten vinden tussen vertrouwen geven en sturen. Krijgt de praktijkmanager genoeg vertrouwen om de leiding te nemen in crisissituaties?

Oplossingen zijn duidelijke taakafspraken maken, een wekelijks overleg met de praktijkhouder en binnen grenzen incidenteel meewerken aan operationele taken om de teamverbinding te versterken. Een deelnemer waarschuwt dat dit niet mag leiden tot misbruik van de praktijkmanager. Rob legt de nadruk op transparante communicatie en wederzijds vertrouwen tussen manager en praktijkhouder. ‘Dat is cruciaal om van deze relatie een succes te maken in plaats van een bron van spanning.’ (Lees ook: Gezondheidsplein Nijmegen Noord: ‘Positieve gezondheid - niet als blauwdruk, maar met een open mind', 29 september 2022)

Charlotte van den Wall Bake: ‘Mijn praktijkhouder doet wat ik zeg’

Charlotte van den Wall Bake gaf een keynote over effectief samenwerken tussen praktijkhouder en praktijkmanager. Ze reikte vijf handvatten aan: zorg voor een duidelijk takenpakket, plan je werk goed, verwerf vertrouwen, creëer draagvlak en ontwikkel zelfkennis.

Praktijkmanagers zijn vaak manusjes-van-alles die altijd klaarstaan om te helpen en alles tegelijk goed willen doen. ‘Er zijn voortdurend afleidingen gedurende je dag’, signaleert Charlotte. ‘Praktijkmanagers vervullen steeds wisselende rollen. Belangrijk is dat je daarbij zichtbaar blijft.’

Tijd maken
Een goede planning is cruciaal, benadrukt Charlotte. ‘Tijd vind je niet, die moet je maken – voor je team én voor jezelf. Hetzelfde geldt voor het contact met je praktijkhouder. Zorg dagelijks voor kort overleg en plan wekelijks een vast moment. Bereid je goed voor: wat is het probleem en wat is de oplossing? Zorg dat de praktijkhouder alleen nog “ja” of “nee” hoeft te zeggen. Leg opties voor en geef steeds een duidelijke suggestie. Dat geeft je meer ruimte.’

Vertrouwen winnen
Het begint allemaal met vertrouwen. ‘Wat doe jij om het vertrouwen van je praktijkhouder te krijgen? Haal dat vertrouwen op – vraag er gewoon naar. Zeg dat je je werk alleen goed kunt doen als dat vertrouwen er is. En weet: je mag je praktijkhouder ook een beetje opvoeden. Je mag zelfs kibbelen, maar doe dat dan wel achter de schermen.’

Mandaat en draagvlak
Charlotte wijst op het belang van zichtbaarheid en een duidelijke positie. ‘Wees zichtbaar voor je team. Veel praktijkmanagers eisen hun plek niet op. Zorg voor een goede introductie door de praktijkhouder. En houd focus: kies je communicatiekanalen en wees daar consistent in. Wat bespreek je bijvoorbeeld wel of niet in overlegmomenten?’

Takenpakket en afbakening
Niet alle praktijkhouders bieden een helder takenpakket aan hun praktijkmanager. ‘Maar juist zo’n duidelijk pakket helpt om richting te geven aan je werk. Zorg dat anderen weten waarvoor ze bij jou moeten zijn. Als je verantwoordelijk bent voor de vakantiedagen, moet je het aangeven als medewerkers dat bij de praktijkhouder proberen te regelen. Baken je verantwoordelijkheden af – en voed je praktijkhouder daarin op.’

Zelfkennis en purpose
Tot slot onderstreept Charlotte het belang van zelfkennis. ‘Weet waar je boos van wordt. En ken je “purpose”: je persoonlijke missie. Die helpt je om elke dag met energie aan de slag te gaan. Als je weet wat je wilt betekenen als praktijkmanager – en je koppelt dat aan je takenpakket – werkt dat enorm motiverend.’ (Lees ook: 'Purpose': dé sleutel tot meer voldoening in je werk als praktijkmanager.)

Michel Fortman (VvAA): ‘Een veilige en open werkcultuur is de beste verzekering tegen langdurige uitval’

Michel Fortman, senior verzuimadviseur bij VvAA, ziet in zijn werk bij zorginstellingen – van ziekenhuizen tot huisartsenpraktijken – dat het ziekteverzuim in de eerstelijnszorg nog altijd stijgt. ‘Volgend jaar hebben we 100.000 wachtenden voor een WIA-uitkering.’

Vooral de toename van het langdurige verzuim in de zorg baart zorgen, schetst Fortman, met als hoofdoorzaak mentale klachten zoals burn-out, overspannenheid en stress. De combinatie van hoge werkdruk, personeelstekorten en een vergrijzende beroepsgroep zorgt bij zorgprofessionals voor toenemende spanningen. Jongere medewerkers, met name vrouwen tussen de 25 en 40 jaar, zijn extra kwetsbaar door een gevaarlijke combinatie van onder meer werkstress, privéverantwoordelijkheden en levensfase-issues zoals mantelzorg. Fortman ziet dat juist deze groep vaak de controle over hun leven kwijt raakt, wat langdurige uitval in de hand werkt.

Centrale rol praktijkmanager
De sleutel tot effectief verzuimbeleid ligt volgens Fortman in aandacht voor de fases vóór, tijdens en na verzuim. Praktijkmanagers kunnen een centrale rol bij preventie: zij kunnen zorgen voor vroegtijdige signalering, het creëren van een veilige werkomgeving en het bespreekbaar maken van psychische klachten. Veel medewerkers durven hun zorgen niet te uiten uit angst om afgerekend te worden, zeker in kleinere teams.

‘Een praktijkmanager moet de thermometer in het team durven steken,’ aldus Fortman. ‘Dat begint bij signaleren. Signalen oppikken en bespreekbaar maken voorkomt erger. Want hoe langer psychische klachten blijven sluimeren, hoe groter de kans op langdurige uitval – soms tot wel driehonderd dagen.’

Deadlines Wet Verbetering poortwachter
De weg van mentale klacht naar psychisch verzuim is lang en biedt aanknopingspunten voor preventie. ‘Het begint bij spanningsklachten, die kunnen leiden tot overspannenheid en burn-out.’ Daarbij zijn er volgens de Wet Verbetering Poortwachter belangrijke deadlines, waarbij praktijkmanagers een taak hebben. Het verzuim kan oplopen naar 104 weken. ‘Daarna gaat iemand 30 procent in salaris omlaag en ontstaat er een soort Lourdes-moment waarbij mensen zich plotseling weer beter melden. Hou dat in de gaten, omdat iemand zich vervolgens binnen 28 dagen weer ziek kan melden en dan toch niet in salaris omlaag gaat.’

Preventieprogramma
Om praktijken actief te ondersteunen, heeft VvAA het preventieprogramma Mental Move geïntroduceerd. Dit biedt zorgprofessionals laagdrempelige ondersteuning via een app, website, helpdesk en – indien nodig – een doorverwijzing naar professionele hulp. De pilot van dit programma, uitgevoerd bij honderden praktijken, laat goede resultaten zien: het verzuim daalt en het herstel verloopt sneller. Zijn boodschap is helder: ‘Een veilige en open werkcultuur is de beste verzekering tegen langdurige uitval.’ (Lees ook: Michel Fortman (VvAA) tijdens de PM Dag: ‘Ziekteverzuim neemt toe, vooral door mentale druk’, 6 juni 2025)

Nora Ennahachi: ‘Begin bij authentiek leiderschap, ontwikkel je en maak je onmisbaar’

Tijdens een boeiende masterclass deelt Nora Ennahachi, operationeel directeur van MyDent en oprichter van DentManagement, haar inzichten over effectief leiderschap in de zorg. Onder de titel ‘De kracht van praktijkmanagers. Leiderschap en effectiviteit in de zorg’ gaat ze in op verschillende leiderschapsstijlen, valkuilen én praktische strategieën om het  team te versterken.

Zes leiderschapsstijlen
Nora begint haar masterclass met een overzicht van zes leiderschapsstijlen.

• Authentiek leiderschap
• Coachend leiderschap
• Dienend leiderschap
• Transformationeel leiderschap (inspirerend en motiverend)
• Democratisch leiderschap
• Situationeel leiderschap

‘Praktijkmanagers hebben veel uitdagingen die aan het licht moeten komen. Al die rollen vervul je elke dag. Maar je moet jezelf goed kennen en betrokken zijn bij de praktijk. Het begin bij authentiek leiderschap en in de andere stijlen kun je je vervolgens ontwikkelen. Mijn praktijkhouder vindt mij bijvoorbeeld een professionele dwarsligger, wat nodig is om hem in zijn kracht te laten staan. Dat gaat niet altijd goed en ook niet altijd slecht. Soms moet ik zeggen: tot hier en niet verder.’

Actieplan in 90 dagen
Nora schetst de manier waarop een praktijkmanager zichzelf kan introduceren (of herintroduceren) in de vorm van een actieplan van 90 dagen in drie stappen.

• Fase 1: observeren en oriënteren (maand 1)
• Fase 2: verbeteren en versterken (maand 2)
• Fase 3: structuren en strategisch bouwen (maand 3)

‘In fase 1 krijg je inzicht in je team. Hoe bouw je een relatie op in je team? Hoe goed luister je naar je team? Analyseer de processen en de cultuur. Als praktijkmanager ben je verantwoordelijk voor de mensen die het werk doen. Als de praktijkhouder zich niet verbindt, pak je zelf de rol als leider en bouw aan de relaties. Waarom hebben sommige praktijken een tekort aan personeel? Hoe houd je de medewerkers tevreden?’

Wees beschikbaar en blijf bij je team
‘Ik ben op elke plek beschikbaar. Kijk waar de werkdruk en de frustraties ontstaan. Blijf die dingen benoemen. Hoe meer je het op papier zet, hoe eerder de praktijkhouder in beweging komt. Blijf bij je team. Start een praktijk- en managementlogboek, noteer de processen. Observeer of iedereen op de goede plek zit. Laat het aan de praktijkhouder zien. Zit wekelijks met je praktijkhouder. De praktijkhouder heeft mij uiteindelijk het vertrouwen gegeven, na veel duwen en trekken. Maak jezelf onmisbaar op je praktijk.’

Coach op ontwikkeling en geef gerichte feedback
‘In fase 2 werk je verder aan het verbeteren van de teamcommunicatie, het optimaliseren van de werkprocessen en teamleden coachend aansturen. Coachen moet oprecht zijn, je teamleden moeten het geloven. Coach op ontwikkeling. Complimenteer op de extra inzet van medewerkers. Geef gerichte feedback.’

‘Zorg voor een vaste werkstructuur, met een weekstart van 15 minuten. In het teamoverleg moeten teamleden hun inbreng kunnen hebben, ga hun verlangens niet invullen. Betrek je team bij verbeterideeën. Bijvoorbeeld: we organiseren een evenement als we 500 Google-reviews hebben. Die hebben we nu en binnenkort gaan we daarom een dag varen op een barbecueboot.’

Formuleer een gedeelde visie. Maak je impact als leider duurzaam
‘In fase 3 kun je met praktijkhouder strategisch gaan bouwen. Formuleer een gedeelde visie, de gedeelde kernwaarden van de praktijk. Waar wil je naartoe? De tandarts is bijvoorbeeld klinisch sterk, maar strategisch zwak. Versterk de cultuur door het goede voorbeeld te geven als praktijkmanager. Stroop je mouwen op ook voor vervelende klusjes. Maak je impact als leider duurzaam. Dat mag je niet loslaten, geloof in jezelf, stap over je grenzen heen. Stel een kwartaalplan op en implementeer een groeicyclus voor je team. Evalueer je eigen rol als teamleider.’ (Lees ook: Een Goed Gesprek met Nora Ennahachi over ‘boeien en binden’: ‘Praktijkmanager is de sleutel tot succes’.)

Kim Vermeulen en Wiyanti Nieuweweme: ‘Regionale samenwerking vraagt leiderschap én lef’

Hoe zorg je ervoor dat samenwerking in de eerste lijn méér wordt dan een verplicht nummer? Tijdens een interactieve workshop namen praktijkmanager Kim Vermeulen (FysioDynamiek) en Wiyanti Nieuweweme (strategisch gedragsadviseur maatschappelijke transities bij Connectifcounsel) hun deelnemers mee in een praktijkcasus over valpreventie. Het leverde concrete inzichten op, maar ook een realistisch beeld van de drempels die praktijkmanagers ervaren bij regionale samenwerking.

Volgens Kim Vermeulen is bij veel praktijkmanagers de rol die zij kunnen spelen in regionale samenwerking nog onvoldoende in beeld. ‘Wat mij opviel, is dat veel praktijkmanagers samenwerking vooral zien als een taak van de regionale huisartsorganisatie. Terwijl juist zij, met hun praktische blik en kennis van de werkvloer, van grote waarde kunnen zijn in het verbinden van partijen,’ aldus Vermeulen.

Toch leeft het besef dat samenwerken belangrijk is wél degelijk. ‘Sommigen schrokken eerst: ‘Moet dit er óók nog bij?’ Maar na afloop gaven meerdere deelnemers aan dat het ze hielp om even uit te zoomen, en met een bredere blik naar het zorglandschap te kijken. Dat vonden ze verhelderend.’

Haperende samenwerking vraagt aandacht
Voor Wiyanti Nieuweweme was het opvallend hoeveel herkenning er was bij het benoemen van de oorzaken waarom samenwerking vaak stroef verloopt. ‘Tijdgebrek, slechte communicatie, botsende belangen, angst om autonomie te verliezen – het kwam allemaal langs,’ vertelt ze. ‘Ook benoemden deelnemers dat ze soms niet durven zeggen wat ze echt willen in de samenwerking, uit angst voor afwijzing. Die openheid was waardevol.’

Valpreventie als herkenbare casus
De casus valpreventie bood deelnemers een concrete ingang. Er zijn al samenwerkingen tussen fysiotherapeuten, huisartsen en apothekers, maar die verlopen nog wisselend. ‘We konden de deelnemers hele praktische handvatten geven om hun rol te pakken binnen zo’n samenwerking,’ zegt Vermeulen. ‘En dankzij de communicatietools van Wiyanti werd ook duidelijk hoe je dat gesprek beter kunt voeren.’

Wat vraagt dit van praktijkmanagers?
Samenwerking vraagt niet alleen kennis van zaken, maar ook persoonlijke vaardigheden, benadrukt Nieuweweme. ‘Het begint bij leiderschap. Niet vanuit macht, maar vanuit rust, vertraging en reflectie. Als je die ruimte kunt creëren, wordt samenwerken ineens een stuk minder ingewikkeld.’

Volgens Vermeulen is het daarbij cruciaal dat praktijkmanagers op de hoogte zijn van landelijke ontwikkelingen als het IZA- en AZWA-akkoord en de visie Eerstelijnszorg 2030. ‘Je kunt pas goed samenwerken als je weet waar het naartoe gaat. De visie van je eigen praktijk moet daar op aansluiten.’

Praktisch én inspirerend
Beide workshopleiders kijken met voldoening terug op de sessie. ‘De energie was goed, er werd volop meegedacht,’ zegt Vermeulen. ‘En er zijn echt kwartjes gevallen.’ Nieuweweme vult aan: ‘We hopen dat deelnemers nu met meer vertrouwen het gesprek aangaan in hun regio. Want samenwerken begint altijd bij jezelf.’ (Lees ook: Kim Vermeulen over Coöperatie Paramedie Gelderland Midden: ‘Samenwerken is geen project, maar is blijvend’, 17 juni 2025)

Een stralende dag

De achttiende editie van de Dag van de Praktijkmanager was zonder twijfel een van de meest zonnige tot nu toe. Ook de parkachtige omgeving van congrescentrum Kontakt der Kontinenten bleek uitstekend te passen bij het diverse programma, met buitenactiviteiten bij onder meer de Nomad- en Wahiba-tenten en de Palaverplek.

Deelnemers genoten van een gevarieerd aanbod aan keynotes, masterclasses, inspirerende praktijkvoorbeelden, workshops, goede gesprekken en individuele speedconsults. Daarnaast gingen zij in gesprek met partners bij achttien informatiestands.Dat deelnemers genoten van het programma, blijkt uit hun beoordeling met een 7,5 en een waardering van 8,8 voor de locatie.

Wil je meer weten? Volg dan onze agenda op Praktijkmanagersnetwerk.nl, MijnPM, LinkedIn en de nieuwsbrieven. En noteer alvast de datum van de volgende editie: 21 mei 2026!